madhyama charitra chapter 2

మధ్యమ చరిత్ర

అస్య శ్రీ సప్తశతీ మధ్యమ చరిత్రస్య విష్ణు ఋషిః ఉష్ణిక్ చంధః శ్రీ మహాలక్ష్మీ దేవతా శాకంభరీ శక్తిః దుర్గా బీజం వాయుస్తత్వం యజుర్వేదః స్వరూపం శ్రీ మహాలక్ష్మీ ప్రీత్యర్థే సప్తశతీ పాఠాంగత్వేన వినియోగః  

ధ్యానం

అక్షస్రక్పరశూ గదేషు కులిశం పద్మం ధనుః కుండికాం

దండం శక్తిమసిం చ చర్మ జలజం ఘంటాం సురాభాజనం

శూలం పాశ సుదర్శనే చ దధతీం హస్తైః ప్రవాళ ప్రభాం

సేవే సైరిభ మర్దినీం మిహ మహాలక్ష్మీం సరోజ స్థితాం  

1.                   ఓం హ్రీం ఋషిరువాచ

2.                   దేవాసుర మభూద్యుద్ధం పూర్ణమబ్ద శతం పురా :: మహిషే2సురాణామధిపే దేవానాంచ పురందరే 

3.                   తత్రాసురైర్మహావీర్యైః దేవసైన్యం పరాజితం :: జిత్వాచ సకలా న్దేవా నింద్రోభూ న్మహిషాసురః

4.                   తతః పరాజితా దేవాః పద్మయోనిం ప్రజాపతిం ::పురస్కృత్య గతాస్తత్ర యత్రేశ గరుడధ్వజౌ

5.                   యథావృత్తం తయోస్తద్వత్ మహిషాసుర చేష్టితం :: త్రిదశాః కథయామాసు ర్దేవాభిభవ విస్తరం

6.                   సూర్యేం ద్రాగ్న్యనిలేందూనాం యమస్య వరుణస్య చ :: అన్యేషాం చాధికారాన్ సః స్వయమేవాధితిష్టతి

7.                   స్వర్గా న్నిరాకృతాస్సర్వే తేన దేవగణా భువి :: విచరంతి యథా మర్త్యా మహిషేణ దురాత్మనా

8.                   ఏతద్వః కధితం సర్వం అమరారి విచేష్టితం :: శరణం చ ప్రసన్నాస్మో వదాస్తస్య విచింత్యతాం

9.                   ఇత్థం నిశమ్య దేవానాం వచాంసి మధుసూదనః :: చ కార కోపం శంభుశ్చ భృకుటీ కుటిలాననౌ

10.               తతో2తికోప పూర్ణస్య చక్రిణో వదనాత్తతః :: నిశ్చక్రామ మహత్తేజః బ్రహ్మణశ్శంకరస్య చ

11.                అన్యేషాం చైవ దేవానాం శక్రాదీనాం శరీరతః :: నిర్గతం సుమహత్తేజః తచ్చైక్యం సమగచ్ఛత

12.               అతీవ తేజసః కూటం జ్వలంతమివ పర్వతం :: దదృశుస్తే సురాస్తత్ర జ్వాలావ్యాప్త దిగంతరం

13.               అతులం తత్ర తత్తేజః సర్వ దేవ శరీరజం :: ఏకస్థం త దభూ న్నారీ వ్యాప్తలోకత్రయం త్విషా

14.               యదభూత్ శాంభవం తేజః తేనాజాయత తన్ముఖం :: యామ్యేన చాభవన్ కేశా బాహవో విష్ణు తేజసా

15.               సౌమ్యేన స్తనయోర్యుగ్మం మధ్యం చైంద్రేణ చాభవత్ :: వారుణేనచ జంఘోరూ నితంబ స్తేజసా భువః

16.               బ్రహ్మణః తేజసా పాదౌ తదంగుల్యో2ర్క  తేజసా :: వసూనాంచ కరాంగుళ్యః కౌబేరేణ చ నాసికా    

17.               తస్యాస్తు దంతాః సంభూతాః ప్రాజపత్యేన తేజసా :: నయన త్రితయం జజ్ఞే తథా పావక తేజసా

18.               భ్రువౌ చ సంధ్యయోస్తేజః శ్రవణా వనిలస్యచ :: అన్యేషాం చైవ దేవానాం సంభవస్తేజసాం శివా

19.               తతః సమస్త దేవానాం తేజోరాశి సముద్భవాం :: తాం విలోక్య ముదం ప్రాపురమరా మహిషార్దితాః

20.               శూలం శూలాద్వినిష్కృష్య దదౌ తస్యై పినాకధృక్ :: చక్రం చ దత్తవాన్ కృష్ణః సముత్పాట్య స్వచక్రతః

21.               శంఖం చ వరుణ శ్శక్తిం దదౌ తస్యై హుతాశనః :: మారుతో దత్తవాన్ చాపం బాణపూర్ణే తధేషుధీ

22.               వజ్రమింద్ర స్సముత్పాట్య కులిశా దమరాధిపః :: దదౌ తస్యై సహస్రాక్షో ఘంటా మైరావతా ద్గజాత్                                         

23.               కాలదండాద్యమో దండం పాశం చాంబుపతిర్దదౌ :: ప్రజాపతిశ్చాక్షమాలాం దదౌ బ్రహ్మా కమండలుం

24.               సమస్త రోమకూపేషు నిజరశ్మీ న్దివాకరః :: కాలశ్చ దత్తవాన్ ఖడ్గం తస్యై చర్మ చ నిర్మలం

25.               క్షీరోదశ్చామలం  హారం అజరేచ తథాంబరే :: చూడామణిం తధా దివ్యం కుండలే కటకానిచ

26.               అర్ధ చంద్రం తధా శుభ్రం కేయూరాన్ సర్వబాహుషు :: నూపురౌ విమలౌ తద్వద్గ్రైవేయక మనుత్తమం

27.               అంగుళీయక రత్నాని సమస్తాష్వంగుళీషు చ :: విశ్వకర్మా దదౌ తస్యై పరశుం చాతి నిర్మలం  

28.               అస్త్రాణ్యనేకరూపాని తథా2భేధ్యం చ దంశనం :: అమ్లాన పంకజాం మాలాం శిరస్యురసి చాపరం

29.               అదదత్ జలధిః తస్యై పంకజం చాతి శోభనం :: హిమవాన్ వాహనం సింహం రత్నాని వివిధాని చ

30.               దదా వశూన్యం సురయా పానపాత్రం ధనాధిపః :: శేషశ్చ సర్వ నాగేశో మహామణి విభూషితం

31.               నాగాహారం దదౌ తస్యై ధత్తేయః పృధివీ మిమాం :: అన్యైరపి సురైర్దేవీ భూషణైరాయుధైస్తదా

32.               సంమానితా ననాదోచ్చైః సాట్టహాసం ముహుర్ముహుః :: తస్యా నాదేన ఘోరేణ కృత్స్నమాపూరితం నభః

33.               అమాయాతాతి మహతా ప్రతిశబ్దో మహానభూత్ :: చుక్షుభుః సకలా లోకాః సముద్రాశ్చ చ కంపిరే

34.               చచాల వసుధా చేలుః సకలాశ్చ మహీధరాః :: జయేతి ముదా దేవాః తామూచుః సింహవాహినీం

35.               తుష్టువు ర్మునయశ్చైనాం భక్తినమ్రాత్మ మూర్తయః :: దృష్ట్వా సమస్తం సంక్షుబ్ధం త్రైలోక్య మమరారయః

36.               సన్నద్ధాఖిల సైన్యాస్తే సముత్తస్థురుదాయుధాః  :: ఆః కిమేతదితి క్రోధా దాభాష్య మహిషాసురః

37.               అభ్యధావత తం శబ్ద మశేషైరసురైవృతః  :: స దదర్శ తతో దేవీం వ్యాప్త లోకత్రయం త్విషా

38.               పాదాక్రాంత్యా నతభువం కిరీటోల్లిఖితాంబరం :: క్షోభితాశేష పాతాళం ధనుర్జ్యా నిస్స్వనేన తాం      

39.               దిశోభుజ సహస్రేణ సమంతాద్వ్యాప్య సంస్థితాం :: తతః ప్రవవృతే యుద్ధం తయా దేవ్యా సురద్విషాం

40.               శస్త్రాస్త్రై ర్బహుధా ముక్తై రాదీపిత దిగంతరం :: మహిషాసుర సేనానీ శ్చిక్షురాఖ్యో మహాసురః   

41.               యుయుధే చామరశ్చాన్యైః చతురంగ బలాన్వితః :: రధానామయుతైః షడ్భిః రుదగ్రాఖ్యో మహాసురః

42.               అయుధ్యతాయుతానాంచ సహస్రేణ మహాహనుః :: పంచాశాద్భిశ్చ నియుతై రసిలోమా మహాసురః

43.               అయుతానాం శతైః షడ్భిః బాష్కలో యుయుధే రణే :: గజవాజి సహస్రౌఘైః అనేకైః పరివారితః

44.               వృతో రధానాం కోట్యాచ యుద్ధే తస్మిన్నయుధ్యత :: బిడాలాఖ్యో2యుతానాంచ పంచాశద్భిః రధాయుతైః

45.               యుయుధే సంయుగే తత్ర రధానాం పరివారితః :: అన్యేచ తత్రాయుతశో రధనాగహయైర్వృతాః

46.               యుయుధుః సంయుగే దేవ్యా సహ తత్ర మహాసురాః :: కోటికోటి సహస్రైస్తు రధానాం దంతినాం తధా

47.               హయానాంచ వృతో యుద్ధే తత్రాభూత్ మహిషాసురః :: తోమరైః భిందిపాలైశ్చ శక్తిభి ర్ముసలై స్తధా

48.               యుయుధుః సంయుగే దేవ్యా ఖడ్గైః పరశుపట్టిసైః :: కేచిచ్చ చిక్షిపుశ్శక్తీః కేచిత్పాశాం స్తధాపరే                    

49.               దేవీం ఖడ్గ ప్రహారైస్తు తేతాం హంతుం ప్రచక్రముః :: సాపి దేవీ తతస్తాని శస్త్రాణ్యస్త్రాణి చండికా

50.               లీలయైవ ప్రచిచ్ఛేద నిజ శస్త్రాస్త్ర వర్షిణీ :: అనాయస్త ఆననా దేవీ స్తూయమానా సురర్షిభిః 

51.               ముమోచాసుర దేహేషు శస్త్రాణ్యస్త్రాణి చేశ్వరీ :: సొపి కృద్ధో ధుతసటో దేవ్యాః వాహనకేసరీ    

52.               చచారాసుర సైన్యేషు వనేష్వివ హుతాశనః :: నిశ్శ్వాసాన్ ముముచే యాంశ్చ యుధ్యమానా రణేం2బికా

53.               త ఏవ సద్యః సంభూతాః గణాః శత సహస్రశః :: యుయుధుస్తే పరశుభిర్భిందిపాలాసి పట్టిసైః

54.               నాశయంతో2సుర గణాన్ దేవీ శక్త్యుపబృంహితాః ::అవాదయంత పటహాన్ గణాః శంఖాన్ తథాపరే

55.               మృదంగాశ్చ తధైవాన్యే తస్మిన్ యుద్ధ మహోత్సవే :: తతో దేవీ త్రిశూలేన గదయా శక్తివృష్టిభిః

56.               ఖడ్గాదిభిశ్చ శతసో నిజఘాన మహాసురాన్ :: పాతయామాస చైవాన్యాన్ ఘంటాస్వన విమోహితాన్

57.               అసురాన్ భువి పాశేన బధ్వా చాన్యా నకర్షయత్ :: కేచిత్ ద్విధా కృతైః తీక్ష్ణైః ఖడ్గపాతైః తధాపరే

58.               విపోధితా నిపాతేన గదయా భువి శేరతే వేముశ్చ కేచిద్రుధిరం ముసలేన భృశంహతాః

59.               కేచిన్నిపతితా భూమౌ భిన్నాః శూలేన వక్షసి ::నిరంతరా శరౌఘేణ కృతాః కేచిద్రణాజిరే

60.               సేనానుకారిణః ప్రాణా న్ముముచు స్త్రిదశార్దనః :: కేషాంచిత్బాహవః ఛిన్నాః ఛిన్నగ్రీవా స్తథా2పరే

61.               శిరాంసి పేతు రన్యేషాం అన్యే మధ్యే విదారితాః :: విచ్ఛిన్న జంఘాస్త్వపరే పేతురుర్వ్యాం మహాసురాః

62.               ఏక బాహ్వక్షి చరణాః కేచిత్ దేవ్యా ద్విధాకృతాః :: ఛిన్నే2పి చాన్యే శిరసి పతితాః పునరుత్థితాః

63.               కబంధా యుయుధుర్దేవ్యా గృహీత పరమాయుధాః ::ననృతుశ్చాపరే తత్ర యుద్ధే తూర్యలయాశ్రితాః

64.               కబంధాశ్ఛిన్న శిరసః ఖడ్గశక్తి ఋష్టి పాణయః :: తిష్ఠ తిష్ఠేతి భాషంతో దేవీ మన్యే మహాసురాః

65.               పాతితైః రధనాగాశ్వైః అసురైశ్చ వసుంధరా :: అగమ్యా సా భవత్తత్ర యత్రాభూత్స మహారణః

66.               శోనితౌఘౌ మహానద్యః సద్య స్తత్ర ప్రసుసృవుః ::మధ్యే చాసుర సైన్యస్య వారణాసురవాజినాం

67.               క్షణేన తన్మహాసైన్య మసురాణాం తధాంబికా :: నిన్యే క్షయం యధా వహ్నిః తృణదారు మహాచయం

68.               స చ సింహో మహానాద ముత్సృజన్ ధుతకేసరః :: శరీరేభ్యో2మరారీణాం అసూనివ విచిన్వతి

69.               దేవ్యా గణైశ్చ తైస్తత్ర కృతం యుద్ధం తధాసురైః :: యథైషాం తుష్టువుర్దేవాః పుష్పవృష్టి ముచో దివి                                                 

శ్రీ మార్కండేయ పురాణే సావర్ణికే మన్వంతరే దేవీ మాహాత్మ్యే ద్వితీయః

ఉవాచ మంత్రాః ౧

అర్థ శ్లోక మంత్రాః --

శ్లోక మంత్రాః ౬౮

ఏవం మంత్రాః ఆదితః ౧౭౩